BİLMEK VE YAPMAK
Yüce Allah (c.c.), Hz. Muhammed’i (s.a.v.) insanlığa en güzel örnek olarak göndermiştir. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) yüce ahlakı, Kur’an ahlakıdır.
BİLMEK VE YAPMAK
Asıl yiğitlik; hak ve doğru bildiğini doğru yapmak, yanlışı reddedip yapmamak, haram işlememektir… Ne bildiğiniz değil, ne yaptığınız önemlidir.
İnsanlar öğrendiklerini, bildiklerini, idrak ettiklerini icra etselerdi/gerçekleştirselerdi veya bildiklerinin gereğini yapsalardı, ona göre davranış sergileselerdi ahlâk felsefesine ve ahlâk psikolojisine çok da bir şey kalmazdı.
Ahlâk psikolojisi hem felsefe hem de psikoloji alanlarını ortak bir zeminde inceleyen çalışma alanıdır. Tarihsel olarak, ahlaki psikoloji terimi, ahlaki gelişim çalışmasını ifade etmek için nispeten daha dar bir şekilde kullanılmış, ahlakî psikoloji sonuç olarak etik, psikoloji ve zihin felsefesinin kesişimindeki çeşitli konulara daha geniş olarak değinmeye başlamıştır. Alanın bazı ana konuları ahlaki yargı, ahlaki akıl yürütme, ahlaki duyarlılık, ahlaki sorumluluk, ahlaki motivasyon, ahlaki kimlik, ahlaki eylem, ahlaki gelişim, ahlaki çeşitlilik, ahlaki temeller, ahlaki karakter (özellikle erdem etiği ile ilgili olarak), fedakarlık, psikolojik egoizm, ahlaki şans, ahlaki tahmin, ahlaki duygu, duygusal tahmin ve ahlaki anlaşmazlık olarak verilebilir.
Bir de ahlak felsefesi vardır. Felsefeyi bir düşünme sanatı ve doğruyu /hakikati anlama ya da kavrama aracı olarak görenler için onun önemli bir değeri vardır.
Ahlak felsefesi; insan yaşantısındaki değerler, kurallar, yargılar ve temel düşüncelerle ilgilenen; en genel anlamıyla, insan yaşantısının ahlaki boyutunu ele alan ve değerlendiren; insan davranışlarını ve bu davranışların doğru mu, yanlış mı; iyi mi, kötü mü olduğu sorgulayan felsefe disiplinidir. Ahlak felsefesi, insan eylemlerini ve bu eylemlerin dayandığı ilkeleri konu alan felsefi disiplindir.
Ahlak felsefesi; ahlak alanında hakim olan ilkeleri, “iyi”nin ve “kötü”nün ne olduğunu, ahlaklılığın ne anlama geldiğini sorgular.
Ahlak felsefesi, ahlak hayatı üzerinde sistemli bir biçimde düşünme ve soruşturmadır.
Ahlak gömleğini çıkarmış olanların başka bir şey giymesinin hiçbir önemi yoktur.
İslam dini evrensel bir dindir. İslam dini iman, ibadet, muamelat ve ahlak alanlarından oluşur. Ahlak, bütün bu alanlardaki temel ilkelerin bir hayat tarzına dönüşmesidir.
Ahlak, insanda gelip geçici bir hâl olmayıp onun manevi yapısında yerleşen, bir meleke halini alan yatkınlık ve kabiliyetler bütünüdür.
Ahlak, davranış düzenidir. Her insan az veya çok bir düzen içerisinde hayatını sürdürmek zorundadır. Bu yüzden ahlâk, insan hayatının zorunlu bir boyutu, tamamlayıcı bir parçasıdır. Ahlâk ilmi, bir kurallar ilmidir; İnsanların dinî, şahsî, ailevî ve toplumsal yaşayışlarında uymaları gereken kaide ve kanunları belirler.
Ahlak, bir değerler ilmidir ve dolayısıyla davranışlara atfedilen değerlerin mahiyetini, ölçüsünü ve kaynağını araştırır; iyi fiilleri yapmayı ve kötü fiilleri terk etmeyi emreder. Ahlak, insanı düşünüp taşınmaya, herhangi bir baskı ve zorlamaya gerek kalmaksızın, görevi olduğuna inandığı işleri rahatlıkla ve memnuniyetle yapmaya sevk eder.
Ahlak kavramı, insanın karakterini, huyunu, davranışlarını içeren ve her insanda olumlu veya olumsuz, iyi veya kötü olarak var olan bir özelliktir. İnsanın iyi veya kötü olarak vasıflandırılmasına yol açan manevi nitelikleri, huyları ve bunların etkisiyle ortaya koyduğu iradeli davranışlar bütünüdür. Her insanın ahlakı vardır. Ahlak, iyi veya kötü huy ve karakterlerin tamamını içerir. Başka bir ifadeyle insanın fazilet (erdemler) ve rezaletleri (kötü özellikler) ahlakın kapsamı içerisine girer.
Yüce Allah (c.c.), Hz. Muhammed’i (s.a.v.) insanlığa en güzel örnek olarak göndermiştir. Bu konuda Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulmuştur; “Andolsun, Allah’ın Resulünde sizin için; Allah’a ve ahiret gününe kavuşmayı uman, Allah’ı çok zikreden kimseler için güzel bir örnek vardır.” (Ahzab suresi, 21.ayet) Peygamberimiz (s.a.v.) doğruluk, adalet, merhamet, yardımlaşma, sabır, güven, kardeşlik, komşuluk, fedakârlık gibi hayata yön veren bütün davranışlarda insanlığa örnek olmuştur. Onun ahlakını Yüce Allah(c.c) Kalem suresinin 4. ayetinde şöyle ifade etmiştir; “Sen elbette yüce bir ahlak üzeresin.”
Peygamberimiz de (s.a.v.) “Ben güzel ahlakı tamamlamak üzere gönderildim.” buyurarak gönderiliş amacının ahlaklı bireyler ve ahlaklı toplumlar oluşturmak olduğunu açıklamıştır.
Hz. Muhammed’in (s.a.v.) yüce ahlakı, Kur’an ahlakıdır.
Biz Türk milletinin ve İslam ümmetinin ahlaklı fertleri olmak gibi yüksek dereceli sorumluluğumuz vardır. Bu sorumluluk bilinciyle Kuran ve Peygamberimizin sünnetinden ilhamla düşünerek adım atmak zorundayız.
Tanrı Dağları’ndan selam ve dua ile…
13.04.2023